Chroń MorzeChroń Morze
Rzeki stanowią nierozerwalną część Morza Bałtyckiego – aż 97% rzek kończy swój bieg właśnie na północy Polski, w zlewisku Bałtyku. Dbając o ich czystość, bezpośrednio wpływasz na poprawę stanu naszych wód morskich. Woda to nie śmietnik; chroniąc rzeki mówisz Chroń Morze!
Zachowanie właściwego stanu siedlisk i gatunków zależnych od wód, głównie związanych z dolinami rzecznymi, to obowiązek człowieka, jako użytkownika ekosystemu. Działania związane z osiągnięciem celów środowiskowych dla poszczególnych jednolitych części wód pośrednio przyczyniają się także do osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich, dzięki m.in. redukcji poziomu zanieczyszczeń w wodach dopływających do Bałtyku.
To problem złożony, którego źródłem jest zarazem działalność człowieka na samym morzu, ale również na lądzie. Nieprawidłowe gospodarowanie odpadami stanowi jedno z istotniejszych źródeł przenikania substancji szkodliwych dla środowiska do wód i do ziemi. Za 48% odpadów trafiających do morza są odpowiedzialne gospodarstwa domowe. Odpady w wodach trafiających do Bałtyku to w dużej mierze efekt wypłukiwania nielegalnych składowisk odpadów w dolinach rzecznych, umyślne wrzucanie śmieci do koryt rzek i pozostawanie ich na brzegach, wyrzucanie ich do różnej maści akwenów mających połączenie z rzekami, którymi mogą przedostać się do Bałtyku. Równie ważna jest tu właściwa gospodarka odpadami, zwłaszcza niebezpiecznymi dla ekosystemów wodnych.
Rzeki śmieci
Aż 70% masy odpadów stanowi plastik, który wpada do rzeki i przemieszcza się z nurtem, niekiedy osiadając na brzegu lub jej dnie. Tworzywo często rozpada się na drobne kawałki, prowadząc do uwalniania szkodliwego mikroplastiku. Toksyczne są resztki farb i innych substancji, które przedostają się do wód z porzuconych na dzikich wysypiskach śmieci. Część zanieczyszczeń przemieszcza się rzekami aż do samego Bałtyku. Zarówno śmieci stałe, jak substancje rozpuszczające się w wodzie, pozostawiają swój ślad i wpływają na lokalne ekosystemy i nasze zdrowie.
Odpady morskie
Odpady morskie to problem globalny. Każdego roku miliony ton śmieci lądują w morzach i oceanach, zmieniając je w największe wysypiska świata i powodując problemy środowiskowe, ekonomiczne, zdrowotne i estetyczne. Złe praktyki składowania odpadów stałych, brak infrastruktury i brak świadomości odnośnie do konsekwencji podejmowanych działań stopniowo pogarszają sytuację. Także Bałtyk jest narażony na ten problem. Od lat sukcesywnie wdrażane są kolejne działania, mające na celu uporządkowanie gospodarki odpadami, w której to coraz mocniej powinien wybrzmiewać wątek ochrony wód, zarówno śródlądowych i morskich.
Włącz się do akcji, bo dbając o rzeki chronisz Bałtyk!
Problem stale powraca, a nowe odpady pojawiają się niedługo po uprzątnięciu terenu. W ramach kampanii „Rzeka pamięta kto ją zatruwa” PGW Wody Polskie przedstawia problem zanieczyszczenia wód, edukując starszych i młodszych, dzieci, studentów, osoby aktywnie wypoczywające nad wodą oraz użytkowników wód. Motywem przewodnim kampanii jest jeden przekaz: nie pozostawiajcie śmieci nad wodą, nie zatruwajcie jej. Przekonujcie także do tego innych – swoich sąsiadów i znajomych. Uczcie swoje dzieci, że śmieci ze spaceru czy pikniku zabiera się ze sobą i wyrzuca do kosza lub kontenera. Aż 97% naszych rzek znajduje się w zlewisku Morza Bałtyckiego, dlatego pamiętajmy, że troszcząc się o rzeki chronimy też Bałtyk.
Wody Polskie kompleksowo zajmują się poprawą stanu wód. W zakresie ochrony wód morskich, opracowywany jest program Ochrony Wód Morskich Bałtyku (POWM), który zawiera katalog działań zmierzających do osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich – GES (dobry stan środowiska)* dla wskazanych cech stanu i presji. Odpady w środowisku morskim (Cecha 10) stanowią istotną presje dla Bałtyku, przy czym odpady niesione wraz z rzekami stanowią znaczną część. Jako użytkownicy różnego rodzaju akwenów, wywieramy presję na środowisko każdego dnia. Na szczęście istnieją kroki, które można poczynić, by zatrzymać negatywny wpływ człowieka na ekosystemy wodne. Realizowana obecnie Aktualizacja programu Ochrony Wód Morskich (aPOWM) zaproponuje szereg nowych działań, mających na celu poprawę tej sytuacji, min. doposażenie gmin w nowoczesny sprzęt do czyszczenia plaż, akcje sprzątania brzegów rzek i jezior, czy lobbing na rzecz wprowadzenia zakazu stosowania mikro- i nanocząstek z tworzyw sztucznych.
Dbając o nasze rzeki, dbamy też o Morze Bałtyckie. Dzięki współpracy i zwiększaniu świadomości naszych obywateli możemy poprawić stan naszego Bałtyku. Dlatego Chroń Morze razem z nami!
* GES – ang. Good Environmental Status, oznacza „stan środowiska wód morskich tworzących zróżnicowane i dynamiczne pod względem ekologicznym oceany i morza, które są czyste, zdrowe i urodzajne w odniesieniu do panujących w nich warunków, zaś wykorzystanie środowiska morskiego zachodzi na poziomie, który jest zrównoważony i gwarantuje zachowanie możliwości użytkowania i prowadzenia działań przez obecne i przyszłe pokolenia” (Art. 3 RDSM)
