Morze Bałtyckie to jedno z najpłytszych i najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. Działając na rzecz ochrony Bałtyku poprawiamy warunki życia flory i fauny, w tym rodzimych gatunków fok. Sprawdź co możesz zrobić dla morza, aby fokom żyło się coraz lepiej i chroń morze!

W ciągu ostatnich 100 lat, populacja fok w Morzu Bałtyckim drastycznie spadła.. Na szczęście od kilku lat obserwujemy wzrost ich liczebności. Niestety ich populacja w polskiej części Morza Bałtyckiego jest wciąż niezadowalająca, dlatego w ramach ochrony Morza Bałtyckiego prowadzone są działania wspierające ochronę tych zwierząt.

Podczas spaceru wzdłuż polskich plaż Bałtyku możemy spotkać odpoczywające w promieniach słońca foki. W Polsce występują trzy gatunki fok foka szara – najliczniej, foka pospolita i foka obrączkowana najrzadziej.  Foki to ssaki, bez których ciężko wyobrazić sobie krajobraz Bałtyku, dlatego to właśnie foka szara stała się symbolem projektu Wód Polskich – Chroń morze! Zdarza się, że foki w poszukiwaniu pokarmu udają się w górę rzek. Tej zimy jedna z nich pojawiła się przy stopniu wodnym we Włocławku, przepływając niemal 300-kilometrowy odcinek Wisły!

Ochrona siedlisk  fok zamieszkujących wybrzeże Bałtyku to jeden z postulatów projektu aktualizacji programu ochrony wód morskich – aPOWM. Choć w ostatnich latach obserwujemy wzrost liczebności tych zwierząt, nadal musimy kontynuować działania sprzyjające i prowadzące do ich ochrony.

Presje i oddziaływania – analiza zagrożeń dla fok

Foki potrzebują dostępu do optymalnych miejsc odpoczynku, linienia i rozrodu. W Polsce mamy do czynienia z rozwojem turystyki i  dużą presją turystyczną praktycznie na całym obszarze wybrzeża. Zdarza się, że dochodzi do płoszenia i zakłócania odpoczynku zwierząt. Również transport morski, rybołówstwo a nawet prace  hydrotechniczne, jak przebudowa falochronów czy opasek brzegowych to czynniki mogące oddziaływać na stan populacji fok.. Nie są obojętne na wprowadzane do wód substancje zanieczyszczające, jak substancje syntetyczne i niesyntetyczne, radionuklidy czy odpady, jak również hałas i eutrofizację wód.

Działania ochronne

Foka szara jest objęta ścisłą ochroną gatunkową oraz wskazana jako przedmiot ochrony w ośmiu obszarach Natura 2000 m.in. Zatoka Pucka i Półwysep Helski (PLH220032) i Ostoja w Ujściu Wisły (PLH220044 Ochrona siedlisk).

Działania ochronne powinny przede wszystkim uwzględniać wprowadzenie tzw. „bezpiecznych sieci”, pozwalających na znaczną redukcję przyłowu oraz wyznaczenie specjalnych stref ochronnych, w kluczowych dla gatunku obszarach odpoczynku, linienia i rozrodu.

Aktualizacja programu ochrony wód morskich  (aPOWM) zawiera katalog działań zmierzających do osiągnięcia dobrego stanu środowiska wód morskich – GES* na podstawie wybranych cech, w tym bioróżnorodności, o której złożoności świadczy także występowanie i stan populacji krajowych fok. Człowiek wywiera na środowisko morskie różnego typu presje, zmieniając stan środowiska morskiego, również pogarszając go.

PGW Wody Polskie odpowiada za opracowanie POWM, a  działania w ramach projektu są realizowane przez różne jednostki rządowe, samorządowe i podmioty. To także działania, które może realizować każdy z nas. Dzięki współpracy i zwiększaniu świadomości naszych obywateli możemy poprawić stan naszego Bałtyku. Dlatego Chroń morze razem z nami!