Morze Bałtyckie na tle innych mórz i oceanów to stosunkowo płytki, niemal śródlądowy akwen w sercu Europy, którego położenie geograficzne, historia i perspektywy, jakie niosą zmiany klimatyczne sprawiają, że to morze bardzo specyficzne. Monitoring warunków hydrograficznych naszego morza pozwala weryfikować jego zmienność w czasie i oceniać jego stan.
Przyszłość mieszkańców basenu Morza Bałtyckiego wiąże się nierozerwalnie z przyszłością samego morza. Nad Bałtykiem mieszka blisko 100 milionów ludzi, których działalność wpływa na stan wód naszego morza. Nazywamy to antropopresją. Działalność przemysłowa czy rolnicza oraz związane z nią ogromne ładunki biogenów trafiające do wód morskich to tylko niektóre elementy wpływające na jakość wód Bałtyku. Jedną z cech wpływającą na ocenę stanu wód naszego morza są warunki hydrograficzne, obejmujące: zasolenie, temperaturę, prądy morskie czy falowanie. Dane na ich temat są składową opracowywanego przez PGW Wody Polskie strategicznego dokumentu – programu ochrony wód morskich i jego aktualizacji.
Czy Morze Bałtyckie jest wystarczająco słone?
Ilość soli rozpuszczonej w wodach Morza Bałtyckiego w porównaniu z innymi morzami jest niewielka. Średnie zasolenie naszego morza waha się od 7-8 promili w okolicach Danii do zaledwie 3 na północy, między Finlandią a Szwecją. Udając się w podróż nad Adriatyk czy Morze Czarne, od razu poczujemy różnicę. Zagraniczne, znacznie bardziej zasolone wody, przyprawią nas o szczypiące oczy czy wysuszoną skórę. Dla porównania średnie zasolenie Morza Śródziemnego wynosi aż 39 promili.
Poziom zasolenia Bałtyku ściśle uzależniony jest od wymiany wód z Morzem Północnym, a ta w przypadku Bałtyku jest utrudniona, z uwagi na wąskie i ciasne połączenie umożliwiające wymianę wód dzięki obecności Cieśnin Duńskich. Wlewy słonych wód z Morza Północnego są zbawienne, gdyż zimniejsza, lepiej natleniona woda z wszechoceanu dostarcza świeże porcje tlenu, tak bardzo potrzebne Bałtykowi, który często cierpi na jego deficyt. Niestety obserwujemy, że ta wymiana wód następuje coraz rzadziej. W latach 70. i 80. XX wieku było to około 5-7 wlewów na 10 lat. Tymczasem od 2000 roku stwierdzone zostały tylko dwa.
Niedobory tlenu, ogromne ilości docierającej słodkiej wody i utrudniona wymiana wód z innymi akwenami to tylko kilka elementów zbliżających nas do stwierdzenia, że z czasem nasze morze może zamieniać się w akwen bardziej słodko- aniżeli słonowodny. Pamiętajmy, że każdego dnia do Bałtyku wtłaczane są słodkie wody z ponad 200 rzek. Przy ograniczonej wymianie wód z Morzem Północnym stopień zasolenia wód Bałtyku będzie malał, a problem nadmiernej eutrofizacji jego wód – wzrastał.
Poziom eutrofizacji akwenów Morza Bałtyckiego wyraźnie wzrósł na przestrzeni ostatnich 110 lat. Źródło: https://doi.org/10.1111/brv.12221.
Bałtyk jest coraz cieplejszy
Temperatura wód Bałtyku to element zmieniający się w zależności od pory roku. W okresie letnim, temperatura na otwartym morzu nie przekracza zwykle 20⁰C, zimą spadając w okolice 2⁰C. Położenie geograficzne, wschodnie wiatry, przynoszące chłodne arktyczno-kontynentalne powietrze czy charakterystyczny prąd wznoszący nazywany upwellingiem to tylko wybrane czynniki wpływające na zmienność temperatur naszego morza.
W najnowszym wydaniu Obserwatora IMGW czytamy, że na przestrzeni lat temperatura Bałtyku ulega zauważalnym zmianom. Już w okresie 1861-2000 temperatura powietrza w basenie Morza Bałtyckiego wzrosła o 0,11°C/10 lat (na północ od 60°N) oraz 0,08°C/10 lat (na południe od 60°N), podczas gdy wartość globalna to wzrost na poziomie 0,05°C/10 lat. Liczby te pokazują, o ile szybciej Morze Bałtyckie ociepla się w porównaniu do pozostałych akwenów. Tutejszy klimat kreowany jest przez zmienność cyrkulacji atmosferycznej nad północnym Atlantykiem, przejawiającą się w różnej intensywności spływu zachodniego, odzwierciedlanej indeksem NAO. Jego silnie dodatnie wartości w ostatnim dwudziestoleciu XX wieku odpowiedzialne były za ciepłe i wilgotne zimy obfitujące w sztormy, co na pewno nie sprzyjało wyhamowaniu procesu ocieplania się wód.
Rosnąca temperatura wód jest katalizatorem procesu eutrofizacji, a cieplejsze wody są w stanie zaabsorbować znacznie mniejsze ilości tlenu, przyczyniając się do powstania w morzu martwych stref. Wyższa temperatura wody sprzyja także rozwojowi mikroorganizmów i glonów, czego efektem są problematyczne zakwity sinic, stanowiące zagrożenie nie tylko dla ekosystemów morskich, ale także bezpośrednie niebezpieczeństwo dla osób wypoczywających nad morzem.
Budujące i niszczycielskie siły kształtujące wybrzeża Bałtyku, czyli falowanie i prądy morskie
Falowanie i prądy morskie to odwieczne siły kształtujące wybrzeża Bałtyku. Przybrzeżne jeziora, jak Łebsko i Gardno, mierzeje i płycizny to wybrane przykłady siły budującej, a osuwiska, klify czy „zabieranie plaż” – niszczącej siły Bałtyku. Na przestrzeni wieków pozwoliły ukształtować specyficzny wygląd polskiego wybrzeża, a stosowane przez inżynierów rozwiązania hydrotechniczne jak falochrony czy ostrogi to tylko wybrane budowle mające na celu ograniczenie siły morskiego żywiołu, stosowane dla ochrony danego terenu czy infrastruktury.
Obecność fal widocznych gołym okiem jak i niewidzialnych prądów w toni wodnej na różnych głębokościach to głównie efekt działania wiatru. W rejonie polskiego wybrzeża przeważają te wiejące z sektora zachodniego, przynosząc nad Bałtyk stosunkowo ciepłe i wilgotne masy powietrza. To zarazem bezpośrednia przyczyna zwiększonych sum opadów atmosferycznych w rejonie nadmorskim, a zatem i dostaw słodkiej wody do akwenu.
Z powodu postępujących zmian klimatycznych wiatry powyżej 8⁰ w skali Beauforta i związane z tym nawet kilkunastometrowe fale to zjawisko coraz częstsze na wodach Bałtyku. To niebezpieczne zjawisko odpowiedzialne jest również za tak zwane wezbrania sztormowe powodujące olbrzymie straty zwłaszcza na terenach gęsto zaludnionych i silnie zurbanizowanych jak większe miasta polskiego wybrzeża. Więcej informacji w tematycznym artykule Osłona morska i hydrolodzy z IMGW.
Zmiany klimatyczne nie ominą Bałtyku
Monitoring Morza Bałtyckiego zgodnie z ustawą Prawo wodne prowadzi Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Modelowanie procesów hydrodynamicznych prowadzi IMGW-PIB. Najnowsze informacje o prognozach dla Bałtyku dostępne są tutaj.
Scenariusze zmiany klimatu w obszarze Morza Bałtyckiego jednoznacznie wskazują na wzrost średniej rocznej temperatury powietrza w XXI wieku – w przypadku najkorzystniejszego wariantu podniesie się od 1°C do 5°C. Jeżeli chodzi o sam Bałtyk, scenariusze klimatyczne przewidują wzrost temperatury wody, zmniejszanie się pokrywy lodowej i spadek zasolenia jego wód będący pokłosiem zwiększonego opadu i odpływu rzecznego. Sezonowa struktura odpływu będzie modyfikowana przez zmiany
w opadzie i szybsze topnienie śniegu. Więcej informacji na temat przyszłości Bałtyku w świetle zmian klimatu przeczytacie w Obserwatorze IMGW w artykule Czy Bałtyk może być ciepłym morzem?.
Zmiana (względem okresu 1991-2020) wartości temperatury powietrza (°C) oraz opadu (%) dla obszaru Morza Bałtyckiego (źródło: KNMI Climate Change Explorer, https://climexp.knmi.nl/plot_atlas_form.py).
Chroń morze!
Program ochrony wód morskich zawiera zestaw działań, mających na celu przede wszystkim poprawiać stan środowiska wód morskich i doprowadzić do osiągnięcia dobrego stanu (GES), a także zwiększyć dostęp do wiedzy o poszczególnych elementach środowiska. Na ocenę stanu składa się 11 cech stanu i presji, w tym warunki hydrograficzne. Elementy te charakteryzuje sezonowa zmienność, a działalność człowieka może nawet wpłynąć na stałą zmianę tych parametrów. Ograniczenie skumulowanych presji na siedliska, w szczególności siedliska bentosowe, kontynuacja działań w zakresie ustanawiania stref wolnych od trwałych ingerencji antropogenicznych w planach zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich i planach ochrony obszarów Natura 2000 to działania służące także poprawie elementów fizycznych wpływających na stan Bałtyku.
Działania zapisane w programie ochrony wód morskich i jego aktualizacji realizowane są przez różne podmioty i resorty, ale do osiągnięcia celu, jakim jest dobry stan Bałtyku może przyczynić się każdy z nas. Pamiętajmy, że tylko efektywna współpraca wielu jednostek i organizacji, a także zwiększenie świadomości wszystkich mieszkańców naszego kraju o tym, jak ważna jest troska o stan naszego morza, pozwolą poprawić stan Bałtyku i właściwie go chronić, zapewniając dostęp do czystych, bioróżnorodnych i bezpiecznych wód morskich dla przyszłych pokoleń. Do 5 października 2021 roku trwają 3-miesięczne konsultacje społeczne projektu aktualizacji programu ochrony wód morskich – aPOWM. Weź udział w konsultacjach projektu i chroń morze razem z nami!
Więcej na: https://chronmorze.eu/konsultacje/
Źródłami hałasu podwodnego są wszystkie urządzenia mechaniczne pracujące w morzu takie jak statki, echosondy, pogłębiarki, koparki piachu, kable powodujące promieniowanie elektromagnetyczne, systemy chłodzenia wody, działania wojskowe.
Dźwięki w wodzie mogą rozchodzić się w niej na znacznie większe odległości niż w powietrzu. Efekty wpływu hałasu wodnego na morskie zwierzęta nie zostały ostatecznie poznane. Obecnie trwają badania mające na celu ustalenie poziomów hałasu morskiego i jego wpływu na organizmy zamieszkujące morza.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Odpady morskie to problem globalny dotyczący wszystkich mórz i oceanów na świecie. Każdego roku miliony ton śmieci lądują w tych zbiornikach zmieniając je w największe wysypiska świata i powodując problemy środowiskowe, ekonomiczne, zdrowotne i estetyczne. Złe praktyki składowania odpadów stałych, brak infrastruktury i brak świadomości odnośnie konsekwencji podejmowanych działań stopniowo pogarszają sytuację.
Sprzątanie akwenów nie jest najbardziej skuteczną metodą oczyszczania wód ze śmieci. Najlepszym rozwiązaniem jest zapobieganie marnowaniu oraz wdrażanie recyklingu i ponownego używania materiałów i produktów. Głównymi źródłami odpadów morskich są śmieci lądowe, rzeki i wody powodziowe, ujścia przemysłowe, ścieki komunalne, śmiecenie na plażach i rejonach przybrzeżnych, rybołówstwo, żegluga, nielegalne wysypiska w morzach. Morskie odpady mają także wpływ na ekonomię: straty dla społeczności nadmorskich, turystyki, żeglugi i rybołówstwa.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
„Substancje niebezpieczne oznaczają substancje lub grupy substancji, które są toksyczne, trwałe i podatne na bioakumulację oraz inne substancje lub grupy substancji, których poziom osiąga stan niepokojący” (Dyrektywa wodna, art. 2(29))
Przykładami takich substancji w środowisku morskim są pestycydy, farmaceutyki i metale ciężkie. Pochodzą one z nadbrzeżnego przemysłu, żeglugi morskiej, zanieczyszczonego powietrza i rzek, poszukiwania i eksploatacji ropy, gazu, minerałów.
Szkodliwe substancje degradują stan wód morskich i mogą powodować poważne zakłócenia w funkcjonowaniu ekosystemów. Efekty zanieczyszczenia wód mogą być widoczne dopiero po pewnym czasie stałego, przewlekłego narażenia mórz na toksyczne substancje. Jest coraz więcej dowodów na to, że substancje zanieczyszczające wody morskie mogą wpływać na funkcjonowanie układu endokrynnego morskich organizmów oraz powodować choroby.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
„Substancje niebezpieczne oznaczają substancje lub grupy substancji, które są toksyczne, trwałe i podatne na bioakumulację oraz inne substancje lub grupy substancji, których poziom osiąga stan niepokojący” (Dyrektywa wodna, art. 2(29))
Przykładami takich substancji w środowisku morskim są pestycydy, farmaceutyki i metale ciężkie. Pochodzą one z nadbrzeżnego przemysłu, żeglugi morskiej, zanieczyszczonego powietrza i rzek, poszukiwania i eksploatacji ropy, gazu, minerałów.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Warunki hydrograficzne charakteryzują takie fizyczne parametry wody morskiej jak: temperatura, zasolenie, głębokość, prądy, fale, zawirowania, zmętnienie. Grają one główną rolę w dynamice morskich ekosystemów i mogą być zmieniane przez aktywność ludzi, szczególnie w obszarach nadbrzeżnych. Mają także wpływ na produkcję i wzrost planktonu, ryb oraz rozkład i siedlisko larw wielu gatunków bentosu i pelagialu. Są również istotne w wymianach pomiędzy morzem a atmosferą i między różnymi warstwami wody (dzięki czemu możliwe jest m.in. odpowiednie natlenowanie warstw wody położonych blisko dna morskiego).
Warunki hydrograficzne zależą głównie od przypływów, ogólnego oceanicznego krążenia wody oraz klimatu. Działalność człowieka, szczególnie w rejonach przybrzeżnych, także może mieć na nie wpływ, poprzez m.in. konstruowanie przybrzeżnej i morskiej infrastruktury, morskich platform i instalacji farm wiatrowych, tworzenie kanałów, pogłębianie kanałów nawigacyjnych, ruch morski, uwalnianie osadu przez sprzęt do rybołówstwa, morskie kopalnie i wydobywanie piachu, uwalnianie dużej ilości ciepłej lub słonej wody.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
To charakterystyka fizyczna, chemiczna i biologiczna dna morskiego. Czynniki te określają strukturę i funkcjonowanie morskich ekosystemów, szczególnie organizmów żyjących na dnie morskim. Specyfikę dna morskiego określają głębokość, typ podłoża (miękkie, twarde, biogenne) oraz zamieszkujące je gatunki. Działalność człowieka mająca wpływ na dno morskie to m.in. infrastruktura nabrzeżna i instalacje morskie (platformy wiertnicze, farmy wiatrowe); morskie kopalnie i wydobywanie piachu, uwalnianie wydobytego osadu, cumowanie, niektóre praktyki rybołówcze (np. trałowanie), hodowle wodne, wprowadzanie obcych gatunków, zanieczyszczanie, zmiany w składzie rzek (zanieczyszczenia organiczne), uwalnianie osadu przez sprzęt do rybołówstwa, uwalnianie dużej ilości ciepłej lub słonej wody.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Eutrofizacja to proces powodowany zanieczyszczeniem wód morskich m.in. nawozami, głównie azotowymi i/lub fosforanami, prowadzący do zwiększonego wzrostu, produkcji biomasy glonów, zmian w równowadze ekosystemu oraz pogorszenia się jakości wody.
Azot pochodzi głównie z terenów rolnych, ale również z gazów azotowych, hodowli wodnych, wody przemysłowej i przylegających oceanów. Natomiast główne źródło fosforanów to domowe i przemysłowe ścieki.
Eutrofizacja prowadzi do wzmożonego wzrostu glonów, które blokują dostęp światła słonecznego do niżej położonych partii dna morskiego. W wyniku tego zmniejsza się ilość rosnących tam wodorostów i trawy morskiej. Zwiększony rozkład martwych glonów skutkuje deficytem tlenu przy dnie morskim. Eutrofizacja zagraża bioróżnorodności i równowadze ekosystemu. Ma także skutki ekonomiczne – mniej tlenu w wodzie to mniej ryb łowionych przez rybaków, a przedostające się do skorupiaków toksyny wydzielane przez kwitnące glony mogą być trujące dla człowieka. Jakość wód morskich obniża się przez zanieczyszczenie rozkładającymi się glonami a także toksynami z kwitnących glonów, co ma wpływ na przemysł turystyczny.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Łańcuchy troficzne zwane pokarmowymi to sieć interakcji zachodzących pomiędzy konsumentami a ich pożywieniem. Ta cecha opisuje m.in. obieg materii i przepływ energii wewnątrz ekosystemu, poziomy produktywności kluczowych składowych i strukturę ekosystemu. Zmiany w obfitości organizmów na jednym poziomie powodują zmiany na innych poziomach.
Rybołówstwo jest czynnikiem najbardziej wpływającym na wielkość zasobów ryb, co ma bezpośredni wpływ na całą sieć troficzną. Odławianie dużych ryb powoduje większą ich śmiertelność. To sprawia, że bez naturalnych wrogów w środowisku morskim wzrasta populacja mniejszych ryb, które są zazwyczaj ofiarami ryb dużych. Z kolei odławianie małych ryb takich jak śledzie, powoduje że kurczą się zasoby pożywienia dla morskich ssaków.
Zanieczyszczenie środowiska morskiego chemikaliami to kolejny czynnik który ma wpływ na łańcuchy troficzne. Substancje chemiczne gromadzą się w morskich organizmach i wędrują poprzez kolejne ogniwa łańcucha pokarmowego, ostatecznie kumulując się w dużych rybach i morskich ssakach.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
To wszystkie te gatunki żyjące w morzu, których połów stanowi dla człowieka cel ekonomiczny: ryby, rekiny, skorupiaki, mięczaki, rozgwiazdy i meduzy.
Regularne odławianie ryb i skorupiaków nie powinno wyczerpywać dostępnych rezerw. Aby utrzymać zasoby środowiska morskiego na stałym, odpowiednim poziomie, nie powinno się przekraczać ustalonego wcześniej, rocznego maksymalnego zrównoważonego odłowu (MSY), czyli łowienia takiej ilości ryb i skorupiaków których ubytek nie zbędzie zagrażał produktywności w kolejnym roku.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Gatunki obce to gatunki sztucznie wprowadzone do innego niż ich naturalne środowisko, w którym mogą żyć i rozmnażać się stanowiąc zagrożenie dla gatunków rodzimych, a co za tym idzie zagrażając bioróżnorodności. Obce gatunki są wprowadzane podczas wymiany ludzi lub dóbr między krajami bądź kontynentami, np. przez żeglugę. Przykładami gatunków obcych są nożeniec atlantycki, ostryżyca japońska, a także małgiew piaskołaz. W wielu przypadkach gatunki obce nie zagrażają regionalnej ekologii i ekonomii. Niekiedy gatunek obcy może okazać się gatunkiem inwazyjnym, powodującym ogromne i długotrwałe szkody w nowym środowisku. W sytuacji, gdy nie mają naturalnych wrogów i wygrywają z rodzimymi gatunkami konkurencję o przestrzeń i żywność, gatunki obce mogą z czasem zastąpić gatunki rodzime na danym obszarze. Wprowadzają do nowego środowiska choroby, na które gatunki rodzime nie są odporne i powodują ich wymieranie. Gatunki obce często przybywają do nowych środowisk wraz z wodą balastową statków, przyczepione do ich kadłubów lub innych podwodnych elementów. Bywa, że są wylewane do zbiorników wodnych przez akwarystów chcących się pozbyć hodowanych zwierząt morskich. Wczesne wykrycie intruza w środowisku może zapobiec jego rozprzestrzenieniu się i inwazji i zagrożeniu jakie stanowi dla gatunków rodzimych. Czasem nowe gatunki są wprowadzane do obcych środowisk z powodów ekonomicznych, w celach hodowlanych.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Różnorodność biologiczna jest utrzymana na naturalnym poziomie. Stan i zasięg siedlisk oraz populacja gatunków zgodne są z warunkami naturalnymi: fizycznymi, geograficznymi i klimatycznymi.
Czym jest bioróżnorodność?
Termin bioróżnorodność opisuje różnorodność form życia na kuli ziemskiej, w różnych wymiarach: w obrębie gatunku, między gatunkami oraz różnorodność ekostemów. Termin ten odnosi się do wszystkich form życia i ich zachowań, środowisk w których żyją organizmy oraz kompleksowego systemu związków między nimi, takich jak łańcuchy pokarmowe i konkurowanie o źródła pokarmu.
Różnorodność form życia sprawia, że cały ekosystem jest bardziej elastyczny i odporny na zmiany zachodzące w środowisku. Jedne gatunki szybko zastępują inne, a gatunki dysponujące większą zmiennością genetyczną są bardziej odporne na stres środowiskowy niż te z bardziej ograniczonym zasięgiem kombinacji genetycznych.
Zakres liczebności organizmów morskich jest trudny do wyobrażenia. Są te zdolne do życia w ekstremalnie niskich temperaturach, natomiast inne żyją z zupełnie innym, ponieważ niezwykle gorącym środowisku – organizmy żyjące w miejscach uwalniania ogrzewania geotermalnego, są w stanie żyć w temperaturze do 400C. Jedne żyją w płytkich wodach z dobrym dostępem do światła słonecznego, inne zaś w głębokich wodach gdzie światło słoneczne nie dociera wcale.
Morskie życie rozpoczyna się od bakterii, wirusów i organizmów jednokomórkowych lub planktonu. Organizmy te mają zdolność do przekształcania energii słonecznej w pożywienie dla innych małych zwierząt morskich. Plankton jest pożywieniem dla większych zwierząt takich jak ryby czy inne bezkręgowce. Te natomiast są pokarmem dla morskich ssaków, dużych ryb i gadów.
1. Bioróżnorodność,
2. Gatunki obce,
3. Komercyjnie eksploatowane gatunki ryb i skorupiaków,
4. Łańcuch troficzny,
5. Eutrofizacja,
6. Integralność dna morskiego,
7. Warunki hydrograficzne,
8. Substancje zanieczyszczające i efekty ich oddziaływania,
9. Substancje zanieczyszczające w rybach i owocach morza przeznaczonych do spożycia,
10. Odpady w środowisku morskim,
11. Hałas podwodny i inne źródła energii.
Formularz został wysłany. Na podany adres mailowy zostanie wysłane potwierdzenie uczestnictwa